Air Pollution: దక్షిణాసియాపై కాలుష్య నీడలు.. పొంచి ఉన్న ప్రమాదం

నేటి కాలంలో గాలి కాలుష్యం (Air Pollution) అనేది మన ఆరోగ్యానికి, పర్యావరణానికి ఒక పెద్ద ముప్పుగామారింది. ఇది వాహనాల పొగ, పరిశ్రమల నుంచి వచ్చే ఉద్గారాలు, బొగ్గు మండించడం, నిర్మాణ కార్యకలాపాల వంటి అనేక మార్గాల ద్వారా వాతావరణంలోకి విడుదలయ్యే హానికరమైన పదార్థాలను కలిగి ఉంటుంది. ఈ కలుషితాలు గాలి నాణ్యతను తగ్గించి, శ్వాసకోశ వ్యాధులు, గుండె సమస్యలు, ఇతర దీర్ఘకాలిక ఆరోగ్య సమస్యలకు దారితీస్తాయి. ముఖ్యంగా పట్టణ ప్రాంతాలలో, అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో ఇది మరింత తీవ్రంగా ఉంది. దీనిని ఎదుర్కోవడానికి, భవిష్యత్తు తరాలకు స్వచ్ఛమైన గాలిని అందించడానికి తక్షణమే చర్యలు తీసుకోవడం చాలా అవసరం ఉందని హెచ్చరిస్తున్నాయి. అయితే దక్షిణాసియా ప్రపంచంలోనే అత్యంత కాలుష్య ప్రాంతంగా మారింది. వరల్డ్ బ్యాంక్ నివేదిక ప్రకారం.. ప్రపంచంలోని అత్యంత కాలుష్యభరితమైన 10 నగరాలలో తొమ్మిది దక్షిణాసియాలోనే ఉన్నాయి. బంగ్లాదేశ్, పాకిస్తాన్, భారత్ 2024లో అత్యధిక వాయు నాణ్యత స్థాయిలు (AQI) కలిగిన దేశాలలో అగ్రస్థానంలో ఉన్నాయి. ఇది ఈ ప్రాంతం ఎదుర్కొంటున్న కాలుష్య తీవ్రతను స్పష్టం చేస్తోంది.

2024 ఇండియా-పాకిస్తాన్ స్మాగ్:

నవంబర్ 2024లో తూర్పు, ఉత్తర పాకిస్తాన్, ఉత్తర భారతదేశంలో 2024 ఇండియా-పాకిస్తాన్ స్మాగ్‌గా పిలువబడే తీవ్రమైన కాలుష్య పరిస్థితి ఏర్పడింది. లాహోర్, ఢిల్లీ ప్రపంచంలోనే అత్యంత కాలుష్యభరితమైన నగరాల జాబితాలో అగ్రస్థానంలో నిలిచాయి. ఉపగ్రహ చిత్రాలలో ఈ నగరాలపై గోధుమ మేఘాలు స్పష్టంగా కనిపించాయి.

కాలుష్యం ఎలా వ్యాపిస్తుంది? 

ఈ ప్రాంతంలో కాలుష్య కారకాలు దేశ సరిహద్దులు దాటుతున్నాయి. గాలి సరళిలో మార్పుల వల్ల కాలుష్య కారకాలు సరిహద్దులు దాటి ప్రయాణించి, ఢిల్లీ గాలి నాణ్యతను మరింత దిగజార్చాయి. 2025లో కూడా లాహోర్, ఢిల్లీ తర్వాత అత్యంత కాలుష్యభరిత నగరంగా ఉంది. బంగ్లాదేశ్ రాజధాని ఢాకాలో శీతాకాలంలో AQI స్థాయిలు మితమైన నుంచి చాలా పేలవమైన స్థాయికి పడిపోతున్నాయి. నేపాల్ రాజధాని ఖాట్మండులో కూడా AQI ఆందోళనకరంగా ఉంది. ఈ కాలుష్య కారకాల సంక్లిష్ట నిర్మాణం కారణంగా అంతర్-ప్రాంతీయ (Trans-Regional) పొగమంచు ఏర్పడుతోంది.

కాలుష్యానికి కారణాలు:

పారిశ్రామిక, వాహన ఉద్గారాలు, ఘన ఇంధనాలు, వ్యర్థాలను దహనం చేయడం వంటివి దక్షిణాసియాలో కాలుష్యానికి ప్రధాన కారణాలు. ఇండో-గ్యాంగెటిక్ ప్లెయిన్ ప్రాంతంలో స్థిరమైన భౌగోళిక నిర్మాణం కారణంగా సహజసిద్ధమైన గాలి ప్రసరణ తక్కువగా ఉంటుంది. దీనివల్ల కాలుష్య కారకాలు ప్రాంతమంతా సులభంగా వ్యాప్తి చెందుతాయి. వాహనాల అమ్మకాలు పెరగడం, ప్రజా రవాణా లోపం, పట్టణ పచ్చదనం తగ్గించి కాంక్రీటు నిర్మాణాలను పెంచడం కాలుష్యాన్ని పెంచుతున్నాయి. ఈ ప్రాంతంలోని దేశాల మధ్య సమన్వయం, కఠినమైన రాజకీయ సంకల్పం లేకపోవడం వలన కాలుష్య సంక్షోభాన్ని నిర్వహించడంలో వైఫల్యం ఏర్పడుతోంది. దక్షిణాసియాలో కాలుష్యం ప్రధానంగా మానవ కార్యకలాపాల వల్లనే జరుగుతోంది. WHO PM2.5 వార్షిక మార్గదర్శకాలను పాటించని నగరాలలో ఆసియా అగ్రస్థానంలో ఉంది.  వాయు కాలుష్యం ప్రజారోగ్యానికి మాత్రమే కాకుండా.. దేశాల ఆర్థిక వ్యవస్థలకు కూడా తీవ్ర నష్టం కలిగిస్తోంది. దీనిని అభివృద్ధి సంక్షోభంగానూ చెబుతున్నారు.

ప్రపంచ బ్యాంక్ అధ్యయనం ప్రకారం.. భారతదేశంలో అధిక AQI స్థాయిలు GDPలో దాదాపు 3% ఆరోగ్య సంరక్షణ ఖర్చులు,  కార్మిక మూలధన నష్టం రూపంలో కోల్పోవడానికి కారణమవుతున్నాయి. 2019లో వాయు కాలుష్యం కారణంగా సంభవించిన అకాల మరణాలు, అనారోగ్యం కారణంగా భారతదేశ GDPలో 1.36% తగ్గింపు సంభవించింది. ఇతర నివేదికల ప్రకారం.. భారతదేశానికి ఏటా $221 బిలియన్ల వరకు ఆర్థిక నష్టం వాటిల్లుతోందని సర్వేలు చెబుతున్నాయి.  వాయు కాలుష్యం కార్మికుల ఉత్పాదకతను తగ్గిస్తుంది, అనారోగ్యం కారణంగా సెలవులను పెంచుతుంది, వ్యవసాయ ఉత్పాదకతను కూడా దెబ్బతీస్తుందని చెబుతున్నారు. 

ఇది కూడా చదవండి: దడ పుట్టిస్తున్న టీబీ... ప్రపంచంలోని ప్రతి ముగ్గురిలో ఒకరి ఈ వ్యాధి.. నివేదికలో షాకింగ్ విషయాలు తెలుసుకోండి!!

ఈ సంక్షోభాన్ని పరిష్కరించడానికి కేవలం తాత్కాలిక చర్యలు కాకుండా.. పటిష్టమైన దీర్ఘకాలిక వ్యూహాలు అవసరం. ఈ కాలుష్యాన్ని కేవలం ప్రాంతాల వారీగా కాకుండా.. మొత్తం ఎయిర్‌షెడ్ స్థాయిలో నిర్వహించడం అవసరం. ఎయిర్‌షెడ్ అనేది ఒకే భౌగోళిక ప్రాంతం.. ఇక్కడ కాలుష్య కారకాలు ఒకే వాతావరణ వ్యవస్థలో వ్యాపిస్తాయి. దీనికి సరిహద్దులు దాటిన సహకారం అవసరం. ఈ సమస్యను ట్రాన్స్-నేషనల్ సమస్యగా గుర్తించి.. పొరుగు దేశాలతో సహా అన్ని స్టేక్‌హోల్డర్‌లను కలుపుకొని పోయే పాలనా నమూనా అవసరమని నిపుణులు చెబుతున్నారు. పరిశ్రమలలో, వ్యవసాయ పద్ధతులలో కఠినమైన డీకార్బనైజేషన్ చర్యలు చేపట్టాలి. శ్రమైక వర్గం, రైతుల అవసరాలను తీర్చే మానవ అభివృద్ధి నమూనాపై దృష్టి పెట్టాలంటున్నారు.  పబ్లిక్ ట్రాన్స్‌పోర్ట్‌ను మెరుగుపరచడం, పట్టణ ప్రాంతాల్లో పచ్చదనాన్ని పెంచడం, వాహన ఉద్గార ప్రమాణాలను కఠినతరం చేయడం తక్షణ చర్యలని నిపుణులు చెబుతున్నారు. దక్షిణాసియాలో వాయు కాలుష్యం అనేది కేవలం శీతాకాలపు సమస్య కాదు.. ఇది ఈ ప్రాంతం యొక్క అభివృద్ధి, భవిష్యత్తుపై తీవ్ర ప్రభావం చూపే నిరంతర సంక్షోభం. ఈ ప్రాంతంలోని ప్రభుత్వాలు కలిసికట్టుగా.. శాస్త్రీయ ఆధారిత, దీర్ఘకాలిక పరిష్కారాలను అమలు చేయడం తక్షణావసరమని అంటున్నారు.

గమనిక: ఈ కథనం ఇంటర్నెట్‌లో అందుబాటులో ఉన్న సమాచారం ఆధారంగా మాత్రమే ఇచ్చినది. RTV దీనిని ధృవీకరించడం లేదు.

ఇది కూడా చదవండి: అది తిని ఏకంగా 38 కిలోలు తగ్గొచ్చట..? అదేంటో.. దాని గురించి వైద్యుడు ఏమంటున్నారో మీరూ తెలుసుకోండి!!