Digital Detox: ఫోన్ వదలకుండానే మానసిక ప్రశాంతతను పొందండి.. అందుకు ఈ 7 పద్ధతులు తప్పకుండా తెలుసుకోండి!!

నేటి ప్రపంచంలో మెదడుకు విశ్రాంతి ఇవ్వడం లేదా డిటాక్స్ చేయడం అనేది గతంలో ఎన్నడూ లేనంత కష్టంగా మారింది. ఉదయం అలారం నుంచి రాత్రి నిద్రపోయే వరకు.. జీవితాలు స్మార్ట్‌ఫోన్ అనే ప్రకాశవంతమైన దీర్ఘచతురస్రం చుట్టూ తిరుగుతున్నాయి. ఇది కేవలం ఒక పరికరం కాదు.. ఇది మన క్యాలెండర్, ఎంటర్‌టైన్‌మెంట్ సిస్టమ్, సామాజిక జీవితం, ఇప్పుడు, మన ధ్యాన (Meditation) యాప్‌లకు కూడా ఒక ఆధారం. ఈ నిరంతర వినియోగం మనకు ఒత్తిడిని (Stress), అలసటను (Fatigue), దృష్టి మళ్లింపును (Distraction) కలిగిస్తోంది. సాధారణంగా నిపుణులు సాంకేతికత నుంచి పూర్తిగా దూరంగా ఉండాలని సూచిస్తారు. అయితే 2025లో ఈ సలహాను పాటించడం అసాధ్యం. ఎందుకంటే పని, చదువు, బ్యాంకింగ్, సామాజిక బాధ్యతల కోసం మనం ఫోన్‌ను వదలలేము. అందుకే చాలామంది ఈ సలహాను అపరాధ భావన (Guilt), అవిశ్వాసంతో (Distrust) తిరస్కరిస్తారు.

అయితే మెదడుపై నియంత్రణ సాధించడానికి ఫోన్‌ను పూర్తిగా విసిరివేయాల్సిన అవసరం లేదు. ప్రముఖ నిపుణుల కొత్త ఆలోచన ప్రకారం.. డిటాక్స్ అంటే భౌతికంగా దూరం కావడం కాదు.. మైండ్‌ఫుల్‌గా (Mindful) ఉండటం గురించి చెబుతున్నారు.  ఉత్పాదకత (Productivity) అంటే కేవలం పని చేయడమే కాదు.. అది కొత్త విషయాలు నేర్చుకోవడం లేదా ఉద్దేశపూర్వకంగా కంటెంట్‌ను చూడటం కూడా కావచ్చు. డిటాక్స్ అంటే పూర్తిగా అదృశ్యమవ్వడం కాదని స్పష్టం చేశారు. అదేవిధంగా ఫోన్ కేవలం ఒక సాధనం, డిటాక్స్ ప్రయాణాన్ని ప్రారంభించడానికి, ఆందోళనను దూరం చేసుకోవడమే మొదటి మెట్టు. మీరు మీ ఫోన్‌ను పూర్తిగా తొలగించాల్సిన అవసరం లేదు.. కానీ దానిని మైండ్‌ఫుల్‌గా ఉపయోగించాలని నిపుణులు అంటున్నారు. మీ పరికరాన్ని వదలకుండానే డిటాక్స్ చేయడం సాధ్యమే. మీరు మీ డిజిటల్ ప్రపంచం నుంచి మిమ్మల్ని మీరు వేరుచేసుకోవాల్సిన అవసరం లేదు. మీరు అందులో మరింత తెలివిగా (Consciously) జీవించాలి.

మెదడును డిటాక్స్ చేయడానికి ఏడు సైన్స్-ఆధారిత మార్గాలు

ఆగి, శ్వాస తీసుకోవాలి:

వేలు స్క్రీన్‌ను తాకడానికి ముందు ఆగండి. ఏదైనా ప్రేరణ (Impulse), చర్య (Action) మధ్య ఉద్దేశపూర్వకంగా విరామం తీసుకోవాలి. వేళ్లు దానంతట అవే మీ ఫోన్‌కు చేరే ముందు ఆగిపోవాలి. కేవలం మూడు లోతైన శ్వాసల కోసం కళ్ళు మూసుకోవాలి. ఈ పరికరాన్ని యాక్సెస్ చేయడానికి నా ఏకైక ఉద్దేశం ఏమిటని మిమ్మల్ని మీరు ప్రశ్నించుకోవాలి.  రోజును స్పష్టమైన చేయవలసిన పనుల జాబితా (To-Do List) తో ప్రారంభించాలి. ఒక లక్ష్యం. ఒక దృష్టి. ఒక యాక్టివిటీని మార్చడానికి ముందు ఒక పనిని పూర్తి చేయాలి. దీనిపై వినియోగానికి ముందు కొద్దిసేపు మైండ్‌ఫుల్‌నెస్ పాటించడం వలన.. పదేపదే ఫోన్ చెక్ చేయడం తగ్గుతుంది, పని పూర్తి వేగం 28% వరకు పెరుగుతుందని నిపుణులు చెబుతున్నారు.

 ఫీడ్‌ను విజన్ బోర్డులా మార్చుకోవాలి:

మీరు ఏమి చూస్తారో, ఏమి చదువుతారో, అదే మీ మనస్సును ఆకృతి చేస్తుంది. మీ ఫీడ్ ఒక అద్దం లాంటిది. ఇది మీరు ఎవరితో ఇంటరాక్ట్ అవుతున్నారో చూపిస్తుంది. మీరు బ్రౌజ్ చేసినప్పుడు ఒక ఉద్దేశం (Purpose) ను దృష్టిలో ఉంచుకోవాలి. వ్యక్తిగత, వృత్తిపరమైన లక్ష్యాలకు సంబంధించిన కంటెంట్‌ను మాత్రమే అనుసరించాలి. ఎంత తెలివిగా వినియోగిస్తే.. అల్గారిథమ్ అంత తెలివిగా మారుతుంది. 2025 నాటి ఒక BMC సైకాలజీ అధ్యయనం.. ఉద్దేశపూర్వకంగా కంటెంట్‌లో పాల్గొనడం వలన ఆందోళన (Anxiety) తగ్గుతుంది, సానుకూల గుర్తింపు సంకేతాలను బలోపేతం చేయడం ద్వారా ఆత్మగౌరవం (Self-Esteem) పెరుగుతుందని సూచిస్తుంది.  

నేర్చుకోవడానికి మాత్రమే ..

డిటాక్స్ అంటే దృష్టి మళ్లించే వాటిని తొలగించడం మాత్రమే కాదు.. దీని అర్థం అర్థవంతమైన వాటిని జోడించడం కూడా. నిపుణులు ఫోన్‌ను ఉపయోగించాలని సూచిస్తున్నారు. నైపుణ్యాలను లేదా మెదడును ఉత్తేజపరిచే ఏదైనా.. ఆన్‌లైన్ కోర్సులు, డాక్యుమెంటరీలు, కొత్త భాష నేర్చుకోవాలి. డిజిటల్ వాతావరణం ఒత్తిడిని కలిగించే ప్రదేశం (Stress-Scar) నుంచి ప్రేరణనిచ్చే ప్రదేశంగా (Inspiration Tool) మారాలి.

ఇది కూడా చదవండి: ఉదర రోగాలకు కారణాలు ఎన్నెన్నో.. అవేంటో మీరూ తెలుసుకోండి!!

నోటిఫికేషన్‌లను నియంత్రించాలి:

నిరంతరం వచ్చే నోటిఫికేషన్ సౌండ్‌లు దృష్టిని చెదరగొట్టి, ఒత్తిడిని పెంచుతాయి. ఈ డిజిటల్ బెల్స్ మెదడును నిరంతరం అప్రమత్తంగా (Alert) ఉండేలా చేస్తాయి. అత్యవసరం కాని నోటిఫికేషన్‌లను పూర్తిగా ఆపివేయాలి. అంతేకాకుండా ఆఫీస్ పనులకు సంబంధించిన వాటిని కూడా నిర్దిష్ట సమయాలకు (Designated Times) మాత్రమే వచ్చేలా సెట్ చేసుకోవాలి. నిద్రపోయే గంటకు ముందు ఫోన్‌ను ఫ్లైట్ మోడ్ లేదా డిస్టర్బ్ చేయవద్దు (Do Not Disturb) మోడ్‌లో పెట్టడం వలన నిద్ర నాణ్యత మెరుగుపడుతుంది.

నిర్దిష్ట స్థలంలో ఫోన్‌:

ఫోన్‌ను ఎప్పుడు, ఎక్కడ ఉపయోగిస్తున్నారో తెలుసుకోవడం ముఖ్యం. కొన్ని ప్రాంతాలను ఫోన్-రహిత మండలాలుగా (Phone-Free Zones) ప్రకటించాలి. పడుకునే ముందు, ఉదయం మేల్కొన్న తర్వాత ఫోన్‌ను చూడకుండా ఉండాలి. పాత అలారం గడియారాన్ని ఉపయోగించాలి. కుటుంబం లేదా స్నేహితులతో భోజనం చేసేటప్పుడు ఫోన్‌ను దూరంగా ఉంచాలి. ఫోన్‌ను వేరే గదిలో ఛార్జింగ్ పెట్టడం వలన అది నిరంతరం దృష్టిలో ఉండకుండా ఉంటుంది.

మానసిక విరామాల షెడ్యూల్: 

సాంకేతికత లేకుండా రోజులో కొంత సమయాన్ని ఉద్దేశపూర్వకంగా షెడ్యూల్ చేయాలి. ఇది కేవలం ఫోన్ వాడకపోవడం కాదు..ఈ సమయాన్ని ఆఫ్‌లైన్ కార్యకలాపాల (Offline Activities) కోసం ఉపయోగించాలి. ఫోన్‌ను పక్కన పెట్టి కేవలం 20 నిమిషాలు నడవాలి. అంతేకాకుండా భౌతిక పుస్తకాలను చదవాలి. సంగీతం వినడం, తోటపని లేదా ఏదైనా సృజనాత్మక పని చేయాలి. కొంతమంది నిపుణులు 20-20-20 నియమాన్ని సిఫార్సు చేస్తారు. ప్రతి 20 నిమిషాల పని తర్వాత 20 సెకన్ల పాటు కనీసం 20 అడుగుల దూరంలో ఉన్న వస్తువును చూడాలి. ఇది కళ్లకు, మెదడుకు విశ్రాంతినిస్తుంది.

గ్రహించడానికి ప్రయత్నించాలి:

సాంకేతికతతో సంబంధాన్ని గమనించాలి. ఫోన్‌ను తీసిన ప్రతిసారీ నేను ఇప్పుడు ఏమి అనుభూతి చెందుతున్నాను? లేదా నేను దేని నుంచి తప్పించుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తున్నానని ప్రశ్నించుకోవాలి. నిరంతరం వచ్చే టెక్స్ట్ మెసేజ్‌లకు వెంటనే స్పందించకుండా, నిర్ణీత సమయాన్ని సెట్ చేసుకోవాలి. గంటకు ఒకసారి ఇస్తే ఇంకా మంచిది. ఇతరుల పోస్ట్‌లను చూసి జీవితాన్ని పోల్చుకోకుండా.. ప్రస్తుత క్షణం (Present Moment) పై దృష్టి పెట్టాలని నిపుణులు చెబుతున్నారు.  డిజిటల్ డిటాక్స్ అనేది 2025లో జీవితాన్ని ఆపివేయడం కాదు. ఇది ఫోన్‌ను మీకు సేవ చేసే సాధనంగా (Tool to Serve You) మార్చడం, మిమ్మల్ని నియంత్రించే యజమానిగా (Master to Control You) కాదు. మైండ్‌ఫుల్ వినియోగం ద్వారా ఒత్తిడిని తగ్గించుకోవచ్చు, దృష్టిని పెంచుకోవచ్చు, డిజిటల్ జీవితంపై నియంత్రణ సాధించవచ్చని నిపుణులు చెబుతున్నారు.

గమనిక: ఈ కథనం ఇంటర్నెట్‌లో అందుబాటులో ఉన్న సమాచారం ఆధారంగా మాత్రమే ఇచ్చినది. RTV దీనిని ధృవీకరించడం లేదు. ఆరోగ్య సమస్యల నివారణకు సంబంధిత వైద్య నిపుణుడిని సంప్రదించడం ఉత్తమం.

ఇది కూడా చదవండి: యువ జంటల్లో సంతాన సమస్యలు.. అది కూడా ఒక కారణమేనా!!