Free Bus Schemes: ఏపీ, తెలంగాణలో ఉచిత బస్సు  ప్రయాణం.. తేడా ఈ ఒక్కటే!

Free Bus Schemes: ఏపీ(AP), తెలంగాణ(Telangana)లోని ప్రభుత్వాలు అసెంబ్లీ ఎన్నికలకు ముందు మహిళలకు హామీ ఇచ్చిన మేరకు  ఉచిత బస్సు ప్రయాణ పథకాన్ని మొత్తానికి అమలు చేశాయి. ముందుగా తెలంగాణ ప్రభుత్వం "మహాలక్ష్మి" అనే పేరుతో ఈ ఉచిత బస్సు పథకాన్ని 2023 డిసెంబర్ 9న ప్రారంభించింది. రాష్ట్రంలోని  బాలికలు, మహిళలు, ట్రాన్స్‌జెండర్స్ ఈ పథకానికి అర్హులు. దీనికి వయస్సుతో సంబంధం లేదు. ఈ పథకం కింద  TSRTCకి చెందిన సిటీ బస్సులతో పాటుగా పల్లె వెలుగు, ఎక్స్‌ప్రెస్ బస్సులలో ఎక్కడికైనా ప్రయాణించవచ్చు.  ఏసీ బస్సులు, నాన్-ఏసీ గరుడ, వజ్ర, ఇంద్ర, సూపర్ లగ్జరీ, అంతర్-రాష్ట్ర సర్వీసులకు ఈ పథకం వర్తించదు. అయితే ఈ పథకం మొదలుపెట్టినప్పుడు  రేషన్ కార్డు, ఓటర్ కార్డు, ఆధార్ కార్డులో ఏదో ఒకటి చూపించిన ఉచిత టికెట్ జారీ చేశారు. కానీ ఆ తర్వాత ఆధార్ కార్డు తప్పనిసరి చేశారు. ఈ పథకం అమలుకు తెలంగాణ ప్రభుత్వం నెలకు సుమారు  రూ. 300 కోట్లు ఖర్చు చేస్తుందని అంచనా. ఈ పథకం ద్వారా TSRTC బస్సులలో ఆక్యుపెన్సీ రేషియో 67% నుంచి 95%కి పెరిగింది. ఈ పథకం మహిళలకు రూ.6,671 కోట్ల ఆర్థిక భారం తగ్గించింది.

స్త్రీ శక్తి పేరుతో 

ఇక ఏపీ విషయానికి వస్తే..  కూటమి ప్రభుత్వం  "స్త్రీ శక్తి" అనే పేరుతో ఉచిత బస్సు ప్రయాణ పథకాన్ని 2025 ఆగస్టు 15న ప్రారంభించింది. ఈ పథకం ద్వారా మహిళలు, బాలికలు, ట్రాన్స్‌జెండర్లకు ఆర్టీసీ బస్సులలో ఉచిత ప్రయాణం కల్పిస్తున్నారు. ఈ పథకం APSRTCకి చెందిన ఐదు రకాల బస్సులు పల్లె వెలుగు, అల్ట్రా పల్లె వెలుగు, సిటీ ఆర్డినరీ, మెట్రో ఎక్స్‌ప్రెస్, ఎక్స్‌ప్రెస్ లకు వర్తిస్తుంది. నాన్-స్టాప్ సర్వీసులు, అంతర్-రాష్ట్ర సర్వీసులు, సప్తగిరి ఎక్స్‌ప్రెస్ (తిరుమల-తిరుపతి మధ్య నడిచే బస్సులు), అల్ట్రా డీలక్స్, సూపర్ లగ్జరీ, ఏసీ బస్సులు, ఘాట్ రోడ్లలో నడిచే బస్సులు (ఉదా. పాడేరు, శ్రీశైలం ఘాట్లలో) ఈ పథకం వర్తించదు. ఈ ఉచిత ప్రయాణం కోసం లబ్ధిదారులు తమ గుర్తింపు కార్డులో ఏదైనా ఆధార్ కార్డు, ఓటర్ ఐడి, రేషన్ కార్డు, డ్రైవింగ్ లైసెన్స్ ఇలా రాష్ట్ర, కేంద్ర ప్రభుత్వాలు జారీ చేసిన ఇతర గుర్తింపుకార్డులు చూపించిన జీరో టికెట్ జారీ చేస్తారు. ఈ పథకం ద్వారా మొత్తం ఆర్టీసీ బస్సులలో దాదాపు 74% బస్సులలో ఉచిత ప్రయాణం అందుబాటులో ఉంటుంది. ఈ పథకం అమలుకు ఆంధ్రప్రదేశ్ ప్రభుత్వం APSRTCకి సంవత్సరానికి సుమారు రూ. 1,970 కోట్లు పరిహారంగా చెల్లించాల్సి ఉంటుందని అంచనా. ఈ పథకం ద్వారా మొత్తం ఆర్టీసీ బస్సులలో దాదాపు 74% బస్సులలో ఉచిత ప్రయాణం అందుబాటులో ఉంటుంది.

ఏపీ, తెలంగాణ ప్రభుత్వాలు అమలు చేస్తు్‌న్న ఈ ఫథకాల్లో రూల్స్ దాదాపుగా ఒకేలా ఉన్నాయి. తెలంగాణలో ఆధార్ కార్డు ప్రమాణికం కాగా.. ఏపీలో ఏ గుర్తింపు కార్డు చూపించిన జీరో టికెట్ జారీ చేస్తారు. ఇక  సప్తగిరి ఎక్స్‌ప్రెస్,  ఘాట్ రోడ్లలో నడిచే బస్సుల్లో ఈ పథకాన్ని ఏపీ ప్రభుత్వం అమలు చేయడం లేదు.