Gandhi Jayanthi: గాంధీ గురించి బోస్ ఏమనే వారో తెలుసా!

భారత దేశ స్వాతంత్య్ర ఉద్యమంలో ప్రముఖంగా వినిపించే పేర్లలో గాంధీ పేరు ఒకటి అయితే రెండో పేరు కచ్చితంగా నేతాజీదే అని చెప్పుకొవచ్చు. ఇద్దరి లక్ష్యం ఒక్కటే అయినప్పటికీ పోరాడే పద్ధతే వేరు. ఒకరు అహింస అంటే..రెండో వారు హింసే మార్గం అనే వారు. ఇద్దరి లక్ష్యం ఒకటే అయినప్పటికీ..దారులు మాత్రం వేరు. కానీ నేతాజీ గాంధీజీకి ఎంతో గౌరవం ఇచ్చేవారు.

ఇది ఎలా సాధ్యం అయ్యింది అంటే మాత్రం అది వారి గొప్పతనానికి నిదర్శనం అనే చెప్పాలి. ఈ క్రమంలో గాంధీజీ గురించి నేతాజీ కొన్ని విషయాలను పలు సందర్భాల్లో పంచుకున్నారు. "అతని విశ్వాసాన్ని సాధించడానికి ప్రయత్నించడం,  గెలవడమే నా లక్ష్యం. ఎందుకంటే నేను ఇతర వ్యక్తుల విశ్వాసాన్ని గెలుచుకోవడంలో విజయం సాధించినప్పటికీ, భారతదేశపు గొప్ప వ్యక్తి  విశ్వాసాన్ని పొందడంలో విఫలమైతే అది నాకు విషాదకరమైన విషయం అవుతుంది. ” అంటూ మహాత్మా గాంధీ గురించి నేతాజీ సుభాష్ చంద్రబోస్ అన్నారు.

బోస్  గాంధీ విషయంలో చాలాసార్లు విభేదించారు. నిజానికి, బోస్ 1939లో గాంధీ-మద్దతుగల అభ్యర్థిని ఓడించినప్పటికీ, కాంగ్రెస్ నుండి బహిష్కరించడం జరిగింది. అయితే ఇద్దరూ ఒకరినొకరు , వారి అభిప్రాయాలను గౌరవించుకున్నారు. తమిళనాడు గవర్నర్ ఆర్‌ఎన్ రవి ఇటీవల చేసిన ప్రకటన నేపథ్యంలో, నేతాజీ, మహాత్మా మధ్య సంబంధాన్ని మళ్లీ సందర్శించాల్సిన అవసరం ఉంది.

Also Read :  చదువు కోసం రోజూ గంగను ఈదిన స్వాతంత్ర సమరయోధుడు‌‌

గవర్నర్ రవిగాంధీ వ్యాఖ్యలు

చెన్నైలోని అన్నా యూనివర్సిటీలో నేతాజీ 127వ జయంతి సందర్భంగా జరిగిన కార్యక్రమానికి హాజరైన గవర్నర్ రవి మాట్లాడుతూ.. ‘మహాత్మాగాంధీ జాతీయ స్వాతంత్య్ర ఉద్యమ చరిత్రను పరిశీలిస్తే 1942 తర్వాత అది నాన్ ఈవెంట్ అని అన్నారు."ఒక భారతీయుడు (నేతాజీ) దేశ స్వాతంత్య్రం కోసం బ్రిటీష్ వారికి వ్యతిరేకంగా పోరాడుతున్న వాస్తవం, అనేక యూనిఫాం సేవల్లో తిరుగుబాటుకు దారితీసింది, బ్రిటిష్ వారు భారతదేశంలో సురక్షితంగా లేరని గ్రహించారు," అని అన్నారు.

అప్పటి బ్రిటిష్ ప్రధాని క్లెమెంట్ అట్లీ,  పశ్చిమ బెంగాల్ తాత్కాలిక గవర్నర్ జస్టిస్ పిబి చక్రవర్తి మధ్య జరిగిన సంభాషణను కూడా ఆయన ఈ సందర్భంగా ప్రస్తావించారు. "బ్రిటిషర్లు భారతదేశాన్ని ఎందుకు విడిచిపెట్టారు, ఎందుకు గవర్నర్ అట్లీని అడిగినప్పుడు, బ్రిటిష్ వారు భారతదేశంలో సురక్షితంగా లేరనే భయంతో అని అట్లీ చెప్పారు" అని ఆయన చెప్పారు.మొత్తానికి, మహాత్మా గాంధీ సహాయ నిరాకరణ ఉద్యమం తక్కువ ప్రభావాన్ని చూపిందని, అయితే నేతాజీ సుభాష్ చంద్రబోస్ సైనిక ప్రతిఘటన భారతదేశంలో బ్రిటిష్ రాజ్యం అంతానికి దారితీసిందని గవర్నర్ అన్నారు.

చాలా మంది గవర్నర్ చేసిన ప్రకటనలను తులనాత్మక కోణంలో చూస్తారు. అయితే, ఇద్దరూ తమ తత్వాలు, విధానాలు, ప్రపంచ దృక్పథాలు, కార్యక్రమాలు, లక్ష్యాలను కలిగి ఉన్నారనేది నిజం కావచ్చు, ఇద్దరూ ఒకరినొకరు గౌరవించుకున్నారు.

ఈ విభేదాలు ఇద్దరి మధ్య పలుమార్లు అసమ్మతికి దారితీశాయి.

Also Read :  దసరా వేళ టీజీఆర్టీసీ తీపి కబురు..ఇక నుంచి ఇంటింటికి..!

నేతాజీ గాంధీని కలిసినప్పుడు: ప్రారంభ సంవత్సరాలు: 1921లో భారతదేశ స్వాతంత్య్ర కోసం రూపొందించిన పథకాలపై గాంధీ స్పష్టతను నేతాజీ ప్రశ్నించినప్పుడు వారి మొదటి ఎన్‌కౌంటర్ నుండి విభేదాలు బయటపడ్డాయి. "భారత్‌ను ఆమె ప్రతిష్టాత్మకమైన స్వాతంత్య్ర లక్ష్యానికి చేర్చే ప్రచారం వరుస దశల గురించి అతనికి స్పష్టమైన ఆలోచన లేదు" అని 24 ఏళ్ల బోస్ గాంధీ గురించి చెప్పాడు.

వారి రాజకీయ అభిప్రాయాలకు జోడిస్తూ, బోస్, గాంధీ కూడా వారసత్వం, మతం, అభివృద్ధి పై భిన్నమైన అభిప్రాయాలను కలిగి ఉన్నారు. భారతదేశ స్వాతంత్య్ర పోరాటంలో ఎప్పటికప్పుడు చూపిన అన్నింటిని కలిగి ఉన్నారు. అయినప్పటికీ, వారు ఒకరినొకరు తీవ్రంగా విమర్శించుకున్నారని దీని అర్థం కాదు.

Also Read :  ఇజ్రాయెల్ మీద క్షిపణులతో విరుచుకుపడుతున్న ఇరాన్

నేతాజీ గాంధీ బహిరంగం సవాలు 

వారి మొదటి సమావేశానికి ఏడేళ్ల తర్వాత, బోస్ మొదటిసారిగా గాంధీని డొమినియన్ హోదా కోసం చేసిన తీర్మానంపై బహిరంగంగా సవాలు చేశారు. గాంధీ తీర్మానాన్ని గెలుపొందినప్పటికీ, బోస్, అతని మద్దతుదారు ప్రవర్తన గాంధీని ఇలా వ్రాసింది, "యురోపియన్ ఫ్యాషన్‌లో దుస్తులు ధరించిన వాలంటీర్లు కలకత్తాలో (కాంగ్రెస్ సెషన్ 1928) క్షమించండి," అని గాంధీ యంగ్ ఇండియాలో రాశారు.
బోస్‌ను కాంగ్రెస్ వర్కింగ్ కమిటీ నుండి తొలగించారు, అయితే అతని ప్రతిఘటన, వ్యతిరేకత కొనసాగింది.

“నువ్వు నాకు మరింత శత్రువుగా మారుతున్నావు. ఒకప్పుడు మీ కోసం దేశబంధు నాకు ఇచ్చిన సర్టిఫికేట్‌కు అనుగుణంగా జీవించాలని కోరుకుంటున్నాను. 1929 లాహోర్ సెషన్ తర్వాత అసంతృప్తి చెందిన గాంధీ నేతాజీ సుభాస్ బోస్‌కు రాశారు. వైస్రాయ్ లార్డ్ ఇర్విన్ భారతదేశానికి సంబంధించిన రాజ్యాంగ పురోగతి (డొమినియన్ హోదా) అంశంపై చర్చించడానికి ఒక సదస్సును నిర్వహించేందుకు అంగీకరించడంపై గాంధీ ప్రతిస్పందనపై బోస్ స్పందిస్తూ, "అది ఉన్నట్లుగా, మనం ఉత్సాహపరిచే విషయాలేవీ ఇందులో లేవు" అని పేర్కొన్నారు.

గాంధీ, కాంగ్రెస్‌లోని తన అనుచరులతో కలిసి, గాంధీ-ఇర్విన్ ఒప్పందాన్ని స్వాగతించే చర్య అని పిలిచారు. దానితో పాటు నడవడానికి అంగీకరించారు. 

బహిష్కృత నేతాజీ పెద్ద విమర్శకుడిగా మారారు

తరువాతి సంవత్సరాల్లో, నేతాజీ సుభాస్ బోస్ జైలుకెళ్లి, 1932లో యూరప్‌కు ప్రవాసానికి పంపే వరకు రౌండ్ టేబుల్ చర్చలు కొనసాగడంతో గాంధీ, బోస్ చాలా సార్లు మాటలను మార్చుకున్నారు.విదేశాల్లో ఉన్న సమయంలో, బోస్ యూరోపియన్ నాయకులు, భారతీయ విద్యార్థులను కలుసుకున్నారు. పరిచయాలను ఏర్పరచుకున్నారు. 

అతను బెనిటో ముస్సోలినీని కూడా కలుసుకున్నాడు. నాజీయిజం, ఫాసిజం పెరుగుదలను చూశాడు. అతను దృక్పథాన్ని పొందాడు.  క్రమపద్ధతిలో విషయాలను ప్లాన్ చేయడం ప్రారంభించాడు, గాంధేయ రాజకీయాలను మరింత బలంగా విమర్శించాడు.

'రాజకీయ నేతగా గాంధీ విఫలమయ్యారు'
"గాంధీని గుడ్డిగా అనుసరించడం" అనే ఆరోపణపై స్పందిస్తూ, నేతాజీ 1934లో ఇలా రాశారు, "మహాత్మా గాంధీ ఉపగ్రహాల ఆధిపత్యంలో ఉన్న కాంగ్రెస్ వర్కింగ్ కమిటీపై నాకు నమ్మకం లేదు". 1950లో పశ్చిమ బెంగాల్ మొదటి ముఖ్యమంత్రి అయిన డాక్టర్ బిధాన్ చంద్ర రాయ్‌ను కూడా ఆయన విమర్శించారు, “... డాక్టర్ బిసి రాయ్ పార్టీ మహాత్మా గాంధీకి మద్దతు ఇవ్వడం ద్వారా బెంగాల్‌కు లెక్కలేని అపచారం చేసింది” అని కమ్యూనల్ అవార్డుపై నేతాజీ వ్యాఖ్యలు చేశారు. 

1933లో గాంధీ శాసనోల్లంఘన ఉద్యమాన్ని సస్పెండ్ చేసినప్పుడు బోస్,  విఠల్‌భాయ్ పటేల్ సంయుక్తంగా విడుదల చేసిన ప్రకటన రూపంలో అత్యంత పదునైనది వచ్చింది. “ఒక రాజకీయ నాయకుడిగా మహాత్మా గాంధీ విఫలమయ్యారని మేము స్పష్టంగా అభిప్రాయపడ్డాం. గాంధీ పాత పనికిరాని ఫర్నీచర్. అతను తన కాలంలో మంచి సేవ చేసాడు, కానీ ఇప్పుడు అతను అడ్డంకిగా ఉన్నాడు, ”అని 1933 లో వియన్నా నుండి రూపొందించిన ప్రకటన పేర్కొంది.

నేతాజీ యూరప్ నుండి తిరిగి వచ్చారు.

గాంధీ నేతృత్వంలోని కాంగ్రెస్‌లో బోస్‌ను పక్కన పెట్టారు. 1938లో కాంగ్రెస్ అధ్యక్షుడిగా బోస్ ఎన్నికను గాంధీ తాత్కాలిక చర్యగా భావించారు.“సుభాస్ ఆధారపడదగినవాడు కాదని నేను గమనించాను. అయితే, రాష్ట్రపతిగా ఎవరూ ఉండలేరు' అని గాంధీ వల్లభాయ్ పటేల్‌కు లేఖ రాశారు.

గాంధీ, అప్పటికి, జవహర్‌లాల్ నెహ్రూను భారతదేశ నాయకుడిగా పెంచి పోషించారు. అతని ఎంపికను స్పష్టంగా తెలియజేసారు.
"ఇంటికి స్వాగతం. జవహర్‌లాల్ మాంటిల్ బరువును భరించే శక్తిని దేవుడు మీకు ప్రసాదించండి" అని బోస్ ఇంటికి వస్తున్నప్పుడు గాంధీ పంపిన టెలిగ్రామ్ పేర్కొంది.

రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ప్రారంభం కావడంతో బోస్, గాంధీ మధ్య విభేదాలు పెరిగాయి.  బోస్ తన పార్టీని ఏర్పాటు చేసి మరింత తీవ్రమైన విధానాన్ని సూచించాడు, అయితే గాంధీ మందగమనాన్ని ఎంచుకున్నాడు. 1939లో ప్రారంభమైన మహాయుద్ధంలో బ్రిటీష్ వారికి మద్దతు ఇవ్వాలనే గాంధీ ఆలోచనకు బోస్ సభ్యత్వం ఇవ్వలేదు. త్రిపురి సంక్షోభం అని పిలిచే  బోస్ గాంధీ మద్దతుతో పట్టాభి సీతారామయ్యను ఓడించి అధ్యక్ష పదవిని గెలుచుకున్నారు.

దీనికి సంబంధించి బోస్ మూల్యం చెల్లించవలసి వచ్చింది. బెంగాల్ ప్రావిన్షియల్ కాంగ్రెస్ కమిటీ అధ్యక్ష పదవి నుండి అనర్హుడయ్యాడు.  1939లో మూడు సంవత్సరాల పాటు కాంగ్రెస్ కమిటీల నుండి బహిష్కరించడం జరిగింది.బోస్‌ స్థానంలో రాజేంద్రప్రసాద్‌ను కాంగ్రెస్‌ అధ్యక్షుడిగా నియమించారు. బోస్ ఇండియా పారిపోయాడు, ప్రశంసలు వెల్లువెత్తుతున్నాయిబోస్ 1940లో జైలు పాలయ్యాడు.  మరుసటి సంవత్సరం 1941లో జర్మనీకి పారిపోయాడు.

బోస్ బ్రిటీష్ వారికి వ్యతిరేకంగా సాయుధ ప్రతిఘటనను నిర్వహించాలని చూస్తున్నందున, భారతదేశం స్వాతంత్య్రం పొందేందుకు విదేశీ శక్తి సహాయం తీసుకోదని గాంధీ చెప్పారు.ఏది ఏమైనప్పటికీ, గాంధీ బోస్ తప్పించుకోవడాన్ని వీరోచితంగా కొనియాడారు. భారతదేశాన్ని విముక్తి చేయడానికి ఆయన చేసిన కృషిని ప్రశంసించారు.

“నేతాజీ శక్తివంతమైన ప్రభుత్వానికి యుద్ధం చేయడానికి ధైర్యం చేశారు. నేతాజీ ఎదుర్కొన్న పరీక్షల క్రింద ఒక చిన్న వ్యక్తి లొంగిపోయేవాడు, కానీ అతను తన జీవితంలో, ధైర్యవంతులకు అన్నీ సరైనవనే తులసీదాస్ సూక్తిని ధృవీకరించాడు, ”అని గాంధీ అన్నారు.

“సుభాస్ బోస్ జర్మనీకి పారిపోవడం గాంధీజీపై గొప్ప ప్రభావాన్ని చూపిందని నేను కూడా చూశాను. అతను గతంలో బోస్ అనేక చర్యలను ఆమోదించలేదు. కానీ ఇప్పుడు నేను అతని దృక్పథంలో మార్పును కనుగొన్నాను. భారతదేశం నుండి తప్పించుకోవడంలో సుభాస్ బోస్ ప్రదర్శించిన ధైర్యసాహసాలు,  సమర్ధతను అతను మెచ్చుకున్నాడని అతని అనేక వ్యాఖ్యలు నన్ను ఒప్పించాయి" అని ఆజాద్ తన పుస్తకం 'ఇండియా విన్స్ ఫ్రీడమ్'లో రాశారు.

గాంధీ క్విట్ ఇండియా ఉద్యమానికి బోస్ మద్దతు ఇచ్చాడు, అయితే గాంధీ మరియు కాంగ్రెస్ ఆధిపత్య హోదా కోసం స్థిరపడవచ్చని భయపడ్డారు."అహింసాయుత శాసనోల్లంఘన భారతదేశం నుండి బ్రిటిష్ వారిని బహిష్కరించడం సురక్షితం కాదు" అని బోస్ 1942లో రేడియో ప్రసారంలో హెచ్చరించాడు.

బోస్ క్విట్ ఇండియా ఉద్యమాన్ని "భారత పురాణ పోరాటం" అని పిలిచారు. బోస్ విదేశాలలో ఆజాద్ హింద్ ఫౌజ్‌ను పెంచుతున్నప్పుడు, అతను రేడియో ప్రసారాల ద్వారా, కాంగ్రెస్‌ను ఉమ్మడి లక్ష్యం కోసం అభినందిస్తున్నట్లుగా తన సందేశాలను భారతీయ నాయకులకు,  ప్రపంచానికి తెలియజేస్తాడు.“1939 నుండి నేను, కాంగ్రెస్‌లోని నా పార్టీ చేసినంతగా గాంధీతో ఎవరూ పోరాడలేదు. కానీ నేడు భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌లోని కుడి,  ఎడమల మధ్య అన్ని భేదాలు కనుమరుగయ్యాయి. 

 తక్షణ స్వాతంత్య్రం కోసం భారతీయ ప్రజలు తమ డిమాండ్‌లో ఐక్యంగా ఉన్నారు” అని బోస్ 1942లో బెర్లిన్ నుండి చెప్పారు.యాక్సిస్ శక్తులు, జపాన్‌, జర్మనీలతో చేతులు కలపడంపై స్పందిస్తూ, నేతాజీ కొంచెం ఫాసిజాన్ని కలిగి ఉన్నారని చాలా మంది తరచుగా ఆరోపించారు. మహాత్మా గాంధీ తన దేశభక్తిపై పూర్తి విశ్వాసం ఉన్నందున అతనిపై ఎప్పుడూ వేలు పెట్టలేదు.

గాంధీ సుభాస్‌ను "ఎవరికీ రెండవవారు కాదు" అని భావించారు. గాంధీ ప్రకారం, బోస్ "పారదర్శకమైన వ్యక్తి"  "స్వయం త్యాగం, బాధ  ఆత్మ"తో నిండి ఉన్నాడు.

Also Read :  ఘోర ప్రమాదం.. 23 మంది దుర్మరణం

నేతాజీ, జాతిపిత

1939 త్రిపురి సంక్షోభం సమయంలో గాంధీ "అత్యంత అసమంజసమైన,  శత్రు వైఖరి"గా వర్ణించినప్పటికీ, మహాత్మా గాంధీ పట్ల సుభాస్ బోస్ గౌరవం, అక్టోబర్ 2, 1943 ప్రసారం నుండి స్పష్టమైంది.

“ఈ రోజు ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న భారతీయులు తమ గొప్ప నాయకుడు మహాత్మా గాంధీ 75వ జయంతి వేడుకలను జరుపుకుంటున్నారు. అటువంటి సందర్భంలో మనం గౌరవించే వ్యక్తి  జీవితానుభవాలను వివరించడం ఆనవాయితీగా ఉంటుంది. మనం మన ప్రేమ ,  గౌరవంతో నివాళులర్పిస్తాము - బదులుగా, నేను చరిత్రలో మహాత్మజీ స్థానాన్ని అంచనా వేయడానికి అంకితం చేస్తాను. భారతదేశ స్వాతంత్య్రం పోరాటం. మహాత్మా గాంధీ భారతదేశానికి, భారతదేశ స్వాతంత్య్రం  కోసం చేసిన సేవ చాలా ప్రత్యేకమైనది. అసమానమైనది, ఆయన పేరు మన జాతీయ చరిత్రలో సువర్ణాక్షరాలతో లిఖించబడుతుందని బ్యాంకాక్ నుండి నేతాజీ సుభాస్ ప్రకటించారు.

నిజానికి, జులై 6, 1944న సింగపూర్ ప్రసారంలో గాంధీకి 'జాతి పితామహుడు' బిరుదును అందించిన మొదటి వ్యక్తి బోస్. బోస్ మహాత్మా గాంధీ భార్య కస్తూర్బా గాంధీని "భారత ప్రజలకు తల్లి" అని కూడా పిలిచారు. ఆమె 1944లో బ్రిటిష్ కస్టడీలో మరణించిన తర్వాత "మహాత్మా గాంధీ పట్ల తన ప్రగాఢ సానుభూతిని" వ్యక్తం చేశారు.

నేతాజీ ఎయిర్ క్రాష్ నుండి బయటపడ్డాడు, గాంధీని నమ్మాడు
ఈ సమయంలో, నేతాజీ "తన రేడియో ప్రసారాల ద్వారా భారతదేశంలోని కాంగ్రెస్ కార్యకలాపాలకు నిస్సంకోచంగా తన పూర్తి మద్దతును అందించారు", శ్రీధర్ చరణ్ సాహూ తన పేపర్ మహాత్మా గాంధీలో, నేతాజీ,  ఇండియన్ నేషనల్ ఆర్మీ పట్ల అతని వైఖరిని గుర్తించారు.

1945 ఆగస్టు 18న జరిగిన విమాన ప్రమాదంలో నేతాజీ మరణించారనే వార్త గాంధీకి చేరిన తర్వాత, బోస్ ఇంకా బతికే ఉన్నాడని, తగిన సమయంలో మళ్లీ ప్రత్యక్షమవుతాడని తాను నమ్ముతున్నానని చెప్పాడు.

గాంధీ పట్ల బోస్‌కు ఉన్న అభిమానం అతని తీర్పును మరుగుపరచలేదు. అతను గాంధీని విమర్శించాడు కానీ భారతదేశ స్వాతంత్య్ర పోరాటంలో గాంధీ నిరంతర పాత్రను గుర్తించాడు.