IMD: ఈ మూడు నెలల్లో ఉష్ణోగ్రతలు పెరగటానికి కారణమేంటి?

ఈ సంవత్సరం (ఏప్రిల్ నుండి జూన్ వరకు) భారతదేశం సాధారణ వేసవి రోజుల కంటే ఎక్కువగా ఎండ తీవ్రత ఉంటుందని  భారత వాతావరణ విభాగం (IMD) ప్రకటించింది. దేశంలోని చాలా ప్రాంతాల్లో సాధారణం కంటే ఎక్కువ ఉష్ణోగ్రతలు నమోదయ్యే అవకాశం ఉందని హెచ్చరించింది. దక్షిణ భాగం, మధ్య భారతదేశం, తూర్పు భారతదేశం వాయువ్య మైదానాలపై వేడి  గరిష్ట ప్రభావం ఉంటుందని అంచనా వేశారు. అంటే దేశంలోని మైదానాలు ప్రతి సంవత్సరం కంటే ఈసారి వేడిగా ఉండబోతున్నాయి.

వేసవి కాలంలో విద్యుత్ కు డిమాండ్ ఎక్కువగా ఉంటుంది. కాబట్టి దాని కొరత తీర్చేందుకు ఇప్పటికే  భారత్ జలవిద్యుత్ కోసం కష్టపడుతుంది. కానీ జలవిద్యుత్ ఉత్పత్తి కొరత  38 సంవత్సరాలలో ఎన్నడూ లేనంతగా ఇప్పుడు కొరత ఏర్పడటంతో బొగ్గు పై ఆధారపడాల్సి వచ్చింది.బొగ్గు పై ఆధారపడటంతో  వాయుకాలుష్యం పెరిగితే అది వేడికి మరింత దోహదపడుతుంది.

భారత వాతావరణ శాఖ సూచన ఏం చెబుతోంది?
IMD సూచన ప్రకారం, తూర్పు, ఈశాన్య కొన్ని ప్రాంతాలు వాయువ్యంలో కొన్ని ప్రాంతాలు మినహా, భారతదేశంలోని చాలా ప్రాంతాలలో వేడి ఎక్కువగా ఉంటుంది. గరిష్ట,కనిష్ట ఉష్ణోగ్రతలు సాధారణం కంటే ఎక్కువగా ఉంటాయి.

దీని వల్ల ఎలాంటి సమస్యలు తలెత్తుతాయి?
 దీని వల్ల ప్రజలకు వేడి సంబంధిత వ్యాధులు వస్తాయి. వ్యవసాయ ఉత్పత్తి ప్రభావితం కావచ్చు, నీటి కొరత ఏర్పడవచ్చు, శక్తి డిమాండ్ పెరగవచ్చు.పర్యావరణ వ్యవస్థలు, గాలి నాణ్యత ప్రభావితం కావచ్చు.

వేసవి వేడిని ఎప్పుడు అనుభవించడం ప్రారంభిస్తారు?
ఇది ఏప్రిల్‌లోనే జరగవచ్చు. వేడి తరంగాలు మరింత తీవ్రంగా మారుతాయి మరియు వాయువ్య మధ్య భారతదేశం, తూర్పు భారతదేశం మరియు వాయువ్య మైదానాలలో కొన్ని ప్రాంతాలలో వేడి అనుభూతి చెందుతుంది.

ప్రశ్న - ఈసారి భారతదేశంలో ఎందుకు వేడిగా ఉంది?
ఎల్ నినో భారతదేశంలో తక్కువ వర్షపాతం నమోదవుతుండటంతో ఎక్కువ వేడిని కలిగిస్తుంది. ప్రస్తుతం భూమధ్యరేఖ పసిఫిక్‌లో మధ్యస్థ ఎల్‌నినో పరిస్థితులు ఉన్నాయి, దీనివల్ల సముద్ర ఉపరితల ఉష్ణోగ్రతలు పెరుగుతూనే ఉన్నాయి. సముద్రం మీద ఉపరితల వేడి సముద్రం మీద గాలి ప్రవాహాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది. పసిఫిక్ మహాసముద్రం భూమిలో మూడింట ఒక వంతు ఆవరించి ఉన్నందున, దాని ఉష్ణోగ్రతలో మార్పులు  గాలి నమూనాలలో వచ్చే మార్పులు ప్రపంచవ్యాప్తంగా వాతావరణానికి అంతరాయం కలిగిస్తున్నాయి.

175 ఏళ్లలో ఈ ఏడాది జనవరి అత్యంత వేడిగా ఉండే జనవరిగా నిలిచిపోయిందని యూఎస్ నేషనల్ ఓషియానిక్ అండ్ అట్మాస్ఫియరిక్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ తెలిపింది. అయితే, ఎల్ నినో వచ్చే సీజన్‌లో బలహీనపడి 'తటస్థంగా' మారే అవకాశం ఉంది. కొన్ని నమూనాలు రుతుపవనాల సమయంలో లా నినా పరిస్థితుల అభివృద్ధిని అంచనా వేస్తున్నాయి, ఇది దక్షిణాసియా అంతటా, ముఖ్యంగా వాయువ్య భారతదేశం మరియు బంగ్లాదేశ్‌లో తీవ్ర వర్షపాతానికి దారితీయవచ్చు.

హీట్ వేవ్ అంటే ఏమిటి? 
అధిక ఉష్ణోగ్రతల కాలాన్ని హీట్ వేవ్ అంటారు. మైదాన ప్రాంతాల్లో గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత కనీసం 40 డిగ్రీల సెల్సియస్, కొండ ప్రాంతాలలో కనీసం 30 డిగ్రీల సెల్సియస్‌కు చేరుకుంటే, IMD హీట్ వేవ్‌ను ప్రకటించింది, దీనిలో గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత సాధారణం కంటే 4.5-6.4 డిగ్రీల సెల్సియస్ ఎక్కువగా ఉంటుంది. 

అసలు గరిష్ట ఉష్ణోగ్రత 45 డిగ్రీల సెల్సియస్ దాటితే, IMD కూడా హీట్ వేవ్‌ను ప్రకటించగలదు. ఉష్ణోగ్రత 47 డిగ్రీల సెల్సియస్ దాటితే అది 'తీవ్రమైన వేడి వేవ్'ని కూడా ప్రకటించగలదు. వేడి తరంగాలలో గాలి ఉష్ణోగ్రత మానవ శరీరానికి ప్రాణాంతకం అవుతుంది. భారతదేశంలో వేడి తరంగాలు సాధారణంగా మార్చి మరియు జూన్ మధ్య నమోదు చేయబడతాయి మరియు మేలో గరిష్ట స్థాయికి చేరుకుంటాయి. ఎల్ నినో వాతావరణ పరిస్థితులు కూడా సాధారణ ఉష్ణోగ్రతల కంటే అధిక ఉష్ణోగ్రతలకు దోహదం చేస్తాయి, ఇది ఉష్ణ తరంగాల పెరుగుదలకు దారితీస్తుంది.