పంచమి తర్వాత, చంద్రుడు కృష్ణ పక్షంలో క్షీణదశలోకి వెళతాడు. ఈదశను’చంద్ర మామనసో జాతశ్చక్షో సూర్యో అజాయత’ అని వేద సూక్తులు చెబుతున్నాయి. మనో కారక చంద్ర ఆధారిత మనుజనా ధి శక్తి బుద్ధితో వృద్ధిని ఉత్పత్తి చేస్తుంది. అమావాస్య నుండి శుద్ధ పంచమి వరకు, చంద్రుడు పౌర్ణమి నుండి బహుళ పంచమి వరకు, ఇది మనస్సుపై నియంత్రణ కోల్పోయే సమయం. అంటే ఆయా వ్యక్తుల జాతకాన్ని బట్టి ఆయా వ్యక్తుల మనోభావాలు తీవ్రమయ్యే సమయం ఇది. అలాంటి సందర్భాలలో అతను మనస్సు నియంత్రణ కోసం వృతాస్ ద్వారా పరిష్కారం కనుగొన్నాడు. అటువంటి ఉపవాసాలు, పండుగలలో నాగ పంచమి ఒకటి. ఈ పండుగ విశిష్టతను తెలుసుకుందాం.

పంచమి విశిష్టత:

మన ప్రాచీన ఋషి మునిలు ప్రతి తిథిని నెల, సంవత్సరాన్ని లెక్కించారు. అందులో పంచమి తిథి కూడా ఒకటి. శ్రావణ మాసం (Shravana masam)  పంచమి తిథి నాడు నాగదేవతలను పూజిస్తారు. నాగ అంటే అభిరుచిని నియంత్రించేవాడు, అభిరుచిని సృష్టించేవాడు. నాగదేవుడు మహా చైతన్య (విష్ణు) యొక్క ప్రసరించే శక్తి. ఈ నాగదేవుని ఆరాధకుడు సుబ్రహ్మణ్య దేవుడు. ఈ దేవుడిని సేనాని అని అంటారు. దేవ అంటే దేవతలు, కాంతి, జ్ఞానం. అటువంటి పంచమి రోజున నాగభగవానుని పూజించడం ద్వారా శక్తిని పెంపొందించుకోవడంతోపాటు, కోరికలను నియంత్రించుకోవచ్చని పురాణాలు చెబుతున్నాయి.

ఒక సంవత్సరంలో వచ్చే 24 పంచమి ఆచారాలకు శ్రావణ శుక్ల పంచమి పరాకాష్ట. ఈ రోజున సమీపంలోని నాగ సాన్నిధ్య వనాలలోని నాగ శిలకు పంచామృత, గోక్షీర, జలాభిషేకం, గండ చందనం, పసుపు, పుష్పాలంకరణ చేసి కల్పోక్త పూజలు చేసే సంప్రదాయం ఉంది. గో అంటే భూమి. ఆవు పాలతో నాగ రాయికి అభిషేకం ద్వారా భూలోకానికి సమర్పిస్తే మానసికంగా మోహాలను నియంత్రిస్తుంది. భూమి యొక్క సంతానోత్పత్తి పెరుగుతుంది. ఈసంప్రదాయం తరతరాలుగా వస్తోంది.

ఈ నాగ పంచమి నాడు, భక్తితో, నాగ సేవ చేయాలనే ఉద్దేశ్యంతో భక్తులు నిర్మలమైన మనస్సుతో నాగదేవతను పూజిస్తారు. హలుబాయి (బియ్యం హల్వా), పంచామృతం, పండ్లు, అన్నం నైవేద్యం, క్షీర పాయసము మొదలైన వాటిని నాగదేవునికి సమర్పించవచ్చు. నాగదేవునికి ఎర్రని పూలతో పాటు పసుపు, తెల్లని పూలను సమర్పించాలి. ఆశ్లేష నక్షత్రం నాగుడికి ప్రత్యేకం. కొన్ని చోట్ల నాగ తంబిల, ఆశ్లేష బలి, తను తర్పణాదిలు జరుగుతాయి.

సంక్షిప్త పౌరాణిక కథ:

మహర్షి శాపం కారణంగా రాజు పరీక్షత్ పాముచే చంపబడే సమయం వస్తుంది. అప్పుడు అతని కొడుకు జనమేజయుడు కోపించి సర్పాన్ని చంపేసారు. 86 రకాల పాములు నాశనమవుతాయి. అంతే కాకుండా అర్జునుడి కాండవ దహనంలో సర్పాలు కూడా నశిస్తాయి. ఇది ఆ చర్యకు పాల్పడిన కుటుంబానికే కాదు, యావత్ దేశానికే శాపం అవుతుంది. అందుకే ఋషులు పరిహారంగా నాగదేవతను పూజించాలని సూచించారు. ఇది ఎప్పటి నుంచో కొనసాగుతోంది. జ్యోతిష్య శాస్త్రంలో రాహువు నుండి నాగుని ధ్యానం, కేతువు నుండి నాగ నివాసం గురించి ప్రస్తావన ఉంది.

సర్ప మంత్రం:
అచ్చు, వర్ణం, అక్షరం తప్పకుండా భక్తితో పఠించాలి.
||ఓం నమో భగవతే కామరూపిణే మహాబలాయ నాగాధిపతే అనంతాయ స్వాహా||
ఈ మంత్రాన్ని రోజూ వీలైనన్ని సార్లు పఠించడం వల్ల ప్రయోజనం ఉంటుంది.

నాగ దోషాల నివారణకు, నాగుల అనుగ్రహం కోసం నాగులను అంటే సర్పాలను పూజించాలి. దీనితో పాటు అభిషేకం నిర్వహించి సర్పాలకు సుఖాన్ని ప్రసాదించాలి.

Also Read: జనవరి 16 నుంచి 24 మధ్య శ్రీరాముని విగ్రహ ప్రతిష్ట: ట్రస్ట్ ప్రధాన కార్యదర్శి