World Organ Donors Day 2024 : మరణంలోనూ జీవించడం.. అవయవదానంతోనే సాధ్యం..

Organ Donation : ఒక్కసారి కళ్ళుమూసుకోండి.. మన కళ్ళు కాసేపు పనిచేయడం లేదు అని ఊహించుకోండి.. పది నిమిషాలు అలా కళ్ళు మూసుకునే మీ పనులు చేయడానికి ప్రయత్నించండి. పది నిమిషాలు అనుకున్నా.. మీరు పది సెకన్లు కూడా అలా ఏ పనీ చేయలేరు. ఎందుకంటే, కళ్ళు లేని ఆ స్థితిని అలవాటు పడటానికి మనకి చాలా సమయం పడుతుంది. మరి ఎవరికైనా అకస్మాత్తుగా ఏదైనా ప్రమాదంలో లేదా వ్యాధి కారణంగా కళ్ళు కనిపించడం మానేస్తే.. వారి పరిస్థితి ఏమిటి? అవును ఒక్క కళ్ళు అనే కాదు.. మన శరీరంలో ఏ అవయవమైనా పనిచేయడం మానేస్తే దాని వలన మనం పడే ఇబ్బంది చెప్పలేని విధంగా ఉంటుంది. అయితే, వైద్య శాస్త్రం ఆధునికతను సంతరించుకుంది. ఇప్పుడు ఇలా ఎవరికైనా అకస్మాత్తుగావయవాలను ఉపయోగిస్తారు. అయితే, అలా అవయవాలను ఇవ్వడానికి చనిపోయిన వ్యక్తి బ్రతికి ఉండగానే అనుమతి ఇవ్వాల్సి ఉంటుంది. దానినే అవయవదానం అని పిలుస్తారు ఏవైనా కొన్ని అవయవాలు పనిచేయకుండా పోయిన సందర్భంలో ఇతరుల అవయవాలను అమర్చి వారికి మంచి జీవితాన్ని ఇచ్చే అవకాశం ఉంది. దీనికోసం చనిపోయిన వ్యక్తి అ. ఈరోజు అంటే.. ఆగస్టు 13 ప్రపంచ అవయవ దాన దినోత్సవం. ఈ సందర్భంగా అవయవదానం గురించి ఇక్కడ వివరంగా తెలుసుకుందాం.

World Organ Donors Day 2024 : అవయవదానం ప్రాముఖ్యత గురించి అవగాహన కల్పించడానికి మరియు ప్రతి వ్యక్తి అవయవాలను దానం చేయడానికి ప్రోత్సహించడానికి భారతదేశంలోని ప్రభుత్వ సంస్థల్లో ప్రతి సంవత్సరం ఆగస్టు 13న ప్రపంచ అవయవ దాన దినోత్సవాన్ని జరుపుకుంటారు. ఎక్కువ మంది ప్రాణాలను కాపాడేందుకు మరణించిన తర్వాత వారి ఆరోగ్యవంతమైన అవయవాలను దానం చేయమని ప్రజలను ప్రోత్సహించడానికి ఈ రోజును కేటాయించారు. అవయవ దాత ఎవరైనా తమ అవయవాన్ని అవసరమైన రోగికి దానం చేయగలుగుతారు. ఒక రోగికి మార్పిడి కోసం, ఒక సాధారణ వ్యక్తి దానం చేసిన అవయవాన్ని సరిగ్గా భద్రపరచడం వలన దానిని సకాలంలో ఉపయోగించవచ్చు. ఇలా ఇచ్చిన శరీర భాగం నుండి మరొకరు కొత్త జీవితాన్ని పొందవచ్చు.

మూత్రపిండాలు, గుండె, క్లోమం, కళ్లు, ఊపిరితిత్తులు తదితర అవయవాలను దానం చేయడం వల్ల దీర్ఘకాలిక వ్యాధులతో బాధపడే వారి ప్రాణాలు కాపాడవచ్చు. ఆరోగ్యవంతమైన అవయవాలు అందుబాటులో లేకపోవడంతో చాలా మంది ప్రాణాలు కోల్పోతున్నారు. మరణానంతరం తమ అవయవాలను దానం చేసేందుకు స్వచ్ఛందంగా ముందుకు రావడం ద్వారా అనేక మంది జీవితాలను, జీవనోపాధిని మార్చవచ్చని అందరూ గ్రహించడం ముఖ్యం. దీనికోసం అవగాహన కల్పించడానికి ఈ రోజు చాలా ముఖ్యం అని చెప్పవచ్చు. 

మొదటి అవయవ దానం:

World Organ Donors Day 2024 ముందుగానే చెప్పినట్టు ఆధునిక వైద్యం గణనీయంగా అభివృద్ధి చెందింది.  ఇది ఒక వ్యక్తి నుండి మరొకరికి అవయవాలను మార్పిడి చేయడాన్ని సాధ్యం చేసింది. ఆరోగ్యంగా జీవించేందుకు కూడా ఇది దోహదం చేస్తోంది. 1954లో, యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లో మొదటి విజయవంతమైన అవయవ మార్పిడి జరిగింది. 1990లో, కవల సోదరులు రోనాల్డ్ - రిచర్డ్ హెరిక్ మధ్య విజయవంతమైన మూత్రపిండ మార్పిడికి డాక్టర్ జోసెఫ్ ముర్రేకు ఫిజియాలజీ లేదా మెడిసిన్‌లో నోబెల్ బహుమతి లభించింది.

అవయవ దానం ప్రాముఖ్యత:

World Organ Donors Day 2024: అవయవ సమస్యల కారణంగా ప్రతి సంవత్సరం కనీసం 5 లక్షల మంది భారతీయులు మరణిస్తున్నారు. చాలా మంది ఎక్కువ కాలం జీవించడానికి ఇష్టపడతారు. కానీ ప్రకృతి సంక్షోభం కారణంగా వారు తమ జీవితంలో సంతృప్తిగా ఉండలేకపోతున్నారు. అటువంటి సందర్భంలో అవయవ మార్పిడి ద్వారా జీవితంలో ఇబ్బంది లేకుండా జీవించడానికి అవకాశం లభిస్తుంది. అవయవ దాత మార్పిడి గ్రహీత జీవితంలో దేవుడు అవుతాడు. ఒక అవయవ దాత తన ఉత్తమంగా పనిచేసే అవయవాలను దానం చేయడం ద్వారా 8 కంటే ఎక్కువ మంది ప్రాణాలను కాపాడవచ్చు. ఆగస్టు 13న జరుపుకునే అవయవదాన దినోత్సవం సందర్భంగా ప్రతి ఒక్కరు తమ మరణానంతరం తమ అవయవాలను దానం చేస్తామని ప్రతిజ్ఞ చేయాలి. దానికోసం అవసరమైన డాక్యుమెంట్స్ సిద్ధం చేసి సంబంధిత డిపార్ట్మెంట్ అధికారులకు అందచేయాలి. 

అవయవ దాన దినోత్సవం ఉద్దేశ్యం:

• అవయవ దానం ఆవశ్యకతపై ప్రజలకు అవగాహన కల్పించడం.
• అవయవ దానం సందేశాన్ని దేశవ్యాప్తంగా ప్రచారంచేయడం. 
• అవయవాలను దానం చేయడంపై ప్రజల్లో ఉన్న సందేహాలను తీర్చడం 
• అవయవ దాతలకు కృతజ్ఞతలు తెలపడం 
• అవయవ దానం వైపు ఎక్కువ మందిని ప్రోత్సహించడం

దానం చేయగల అవయవాల లిస్ట్ ఇదే.. 

జీవించి ఉన్న దాతలు దానం చేయగల అవయవాలు

• ఒక కిడ్నీ
• ఒక ఊపిరితిత్తు
• కాలేయంలో ఒక భాగం
• ప్యాంక్రియాస్‌లో ఒక భాగం
• ప్రేగులలో ఒక భాగం

దాత చనిపోయినప్పుడు దానం చేయగల అవయవాలు

• మూత్రపిండాలు (2)
• కాలేయం
• ఊపిరితిత్తులు (2)
• గుండె
• ప్యాంక్రియాస్
• ప్రేగులు
• చేతులు- ముఖం

అవయవదానం.. కొన్ని లెక్కలు..

2021లో, ప్రపంచవ్యాప్తంగా 1,44,302 అవయవ మార్పిడి జరిగింది.  భారతదేశంలో మొత్తం 12,259 అవయవ మార్పిడిని నిర్వహించారు.  ఇది ప్రపంచ అవయవ మార్పిడిలో  8% గా చెప్పవచ్చు. మన దేశంలో అవయవ దానంలో  ప్రధానమైనవి మూత్రపిండాలు (74.27%) తరువాత కాలేయం (23.22%), గుండె (1.23%), ఊపిరితిత్తులు (1.08%), ప్యాంక్రియాస్. (0.15), చిన్న ప్రేగు (0.03%). 

భారతదేశంలో మరణించిన దాతల మార్పిడి మొత్తం సంఖ్య 4.5% (552)

ఒక పరిశోధనా నివేదిక ప్రకారం, 2021తో పోల్చితే, భారతదేశంలో వరుసగా మూత్రపిండాలు (759), కాలేయం (279), గుండె (99)లో 1137 మంది మరణించిన అవయవ మార్పిడి రిపోర్ట్ అయింది. అయితే, భారత ఆరోగ్య మంత్రిత్వ శాఖ అంచనా ప్రకారం, డిమాండ్‌ను తీర్చడానికి సుమారు 175,000 కిడ్నీలు, 50,000 కాలేయాలు, గుండెలు, ఊపిరితిత్తులు అలాగే  2,500 ప్యాంక్రియాస్‌లు అవసరం.